کاشی‌های سرامیکی به‌عنوان یکی از پرکاربردترین مصالح در صنعت ساختمان سازی و طراحی داخلی شناخته می‌شوند. این محصولات علاوه بر ویژگی‌های ظاهری که دارند، نقش مهمی در عملکرد و دوام سطوح ساختمان‌ها ایفا می‌کنند. اگر به موضوعات کاشی و سرامیک علاقه‌مند باشید یا در زمینه خرید، فروش و نصب آن فعالیت دارید، احتمالاً با اصطلاحاتی مانند "آینه" و "مارک" برخورد کرده‌اید. هر کاشی سرامیکی از اجزای مختلفی تشکیل شده است که دو بخش اساسی آن، آینه و مارک کاشی است. در این مقاله، با دو اصطلاح آینه و مارک آشنا خواهیم شد و نقش آن‌ها را در انتخاب و استفاده از کاشی بررسی خواهیم کرد.

آینه کاشی چیست؟

آینه کاشی به سطح رویی و قابل مشاهده کاشی گفته می‌شود که معمولاً بر روی آن لعاب یا پوشش‌های تزئینی اعمال می‌شود. این بخش از کاشی مسئول نمایش ظاهر و زیبایی آن است و به نوعی نشان‌دهنده‌ی کیفیت ظاهری محصول به حساب می‌آید. آینه کاشی‌ها می‌توانند در انواع مختلفی از لعاب‌ها و طرح‌ها  تولید شوند.

1. نوع لعاب: لعاب‌های براق، مات، نیمه‌براق و پولیش شده از جمله انواع رایج لعاب‌های آینه کاشی هستند که بسته به نیاز مشتری و محیط، انتخاب می‌شوند. لعاب‌های براق برای فضاهای کوچک یا فضاهایی که نور مناسبی ندارند استفاده شوند، در حالی که کاشی های سرامیکی با لعاب‌های مات یا نیمه‌براق  برای فضاهای بزرگ‌تر مناسب هستند.
2. طرح و رنگ: طرح‌های آینه می‌توانند شامل رنگ‌های یک دست، طرح‌ چوب، طرح سنگ، طرح های هندسی و انتزاعی و یا الگوهای برجسته (پانچ) یا افکت‌های خاص مانند شوگر افکت باشند. این تنوع در طرح و رنگ‌ها به طراحان داخلی این امکان را می‌دهد که کاشی‌های سرامیکی را  متناسب با نیاز و طراحی فضا به کار گیرند.
3. مقاومت سطحی: برخی از کاشی‌ها دارای لعاب مقاوم در برابر خش، سایش و لکه هستند. این ویژگی به‌ خصوص در فضاهای پرتردد مانند آشپزخانه و حمام اهمیت زیادی دارد و باعث افزایش دوام و طول عمر کاشی می‌شود.

مارک کاشی چیست؟

مارک کاشی به بخش پشتی کاشی گفته می‌شود که معمولاً شامل الگوهای برجسته و اطلاعات تولیدکننده است. این بخش در ظاهر قابل مشاهده نیست، اما نقش مهمی در عملکرد کاشی‌ها دارد. مارک کاشی به‌طور مستقیم با استحکام و دوام محصول ارتباط دارد.

1. افزایش چسبندگی: مارک‌های برجسته پشت کاشی به چسبندگی بهتر کاشی به دیوار یا سطح کمک می‌کنند. این الگوهای برجسته باعث می‌شوند که ملات یا چسب کاشی به‌طور مؤثرتر به سطح پشتی بچسبد و احتمال لغزش یا جدا شدن کاشی از دیوار کاهش یابد.
2. توزیع تنش‌های فیزیکی: مارک‌ها به توزیع یکنواخت تنش‌های وارده به کاشی در هنگام نصب یا استفاده کمک می‌کنند. این ویژگی باعث می‌شود که فشارهای مکانیکی به‌طور مساوی بر روی سطح کاشی پخش شود و احتمال شکستگی کاهش یابد.
3. شناسایی برند و کیفیت: بسیاری از تولیدکنندگان کاشی، برند یا اطلاعات فنی محصول خود را بر روی مارک درج می‌کنند. این اطلاعات می‌تواند شامل نام کارخانه، تاریخ تولید، شماره شناسایی محصول و استانداردهای کیفی باشد که به مشتریان کمک می‌کند تا به‌راحتی اطلاعات مورد نیاز برای انتخاب کاشی مناسب را بدست آورند.

تأثیر هم‌زمان مارک و آینه در کیفیت کاشی سرامیکی

در فرآیند تولید کاشی، توجه به هر دو بخش مارک و آینه به‌طور هم‌زمان ضروری است. برخی از مصرف‌کنندگان ممکن است فقط به ظاهر کاشی (آینه) توجه کنند، اما بدون مارک استاندارد و مناسب، کاشی ممکن است نتواند چسبندگی کافی به سطح مورد نظر را داشته باشد و در نتیجه، احتمال سقوط یا خرابی آن افزایش یابد. به‌علاوه، کاشی‌هایی که مارک‌های ضعیف یا غیر مؤثر دارند، ممکن است در برابر فشارهای مکانیکی مقاومت کمتری از خود نشان دهند. از سوی دیگر، اگر یک کاشی از مارک خوبی برخوردار باشد اما طراحی و لعاب آن کیفیت مطلوبی نداشته باشد، این کاشی به‌عنوان یک محصول دکوراتیو کارایی لازم را نخواهد داشت. بنابراین، برای داشتن یک کاشی با کیفیت بالا، توجه به هر دو بخش آینه و مارک الزامی است.

فرآیند تولید کاشی و جایگاه مارک و آینه

در فرآیند تولید کاشی‌های سرامیکی، هنگامی که مواد اولیه به داخل قالب ریخته می‌شود، بیسکویت کاشی شکل می‌گیرد. در این مرحله، آینه در پایین و مارک در بالای کاشی قرار دارد. سپس  به وسیله دستگاه کاشی برگردان، کاشی‌ها برگشته و تغییر جهت می‌دهند. در این مرحله، آینه در قسمت بالا و  مارک  در قسمت پایین قرار می‌گیرد. این تغییر موقعیت به‌ منظور اعمال چاپ، انگوب و لعاب است.

نکات کلیدی در انتخاب کاشی مناسب

1. توجه به طراحی و لعاب آینه: کاشی باید از نظر طراحی و رنگ با دکوراسیون فضا هم‌خوانی داشته باشد. همچنین، انتخاب لعاب مناسب (براق، مات یا نیمه‌براق) به نیازهای خاص فضا بستگی دارد.
2. بررسی کیفیت مارک: مارک باید به‌گونه‌ای طراحی شود که چسبندگی خوبی داشته باشد و همچنین از دوام لازم برخوردار باشد. بررسی الگوهای پشتی کاشی برای اطمینان از توزیع یکنواخت تنش‌ها و فشارها بسیار مهم است.
3. مطالعه مشخصات فنی: ویژگی‌های فنی مانند ضخامت یکنواخت، مقاومت در برابر سایش و آسیب‌دیدگی، و سطح صاف و بدون نقص از جمله مواردی هستند که باید در انتخاب کاشی مد نظر قرار گیرد.
4. تناسب با نوع کاربرد:  برای فضاهای پرتردد یا مرطوب،  کاشی‌هایی را باید انتخاب و خریداری کرد که مقاومت بالا در برابر سایش، ضربه و رطوبت داشته باشند. کاشی‌هایی با لعاب مات یا نیمه‌براق در برابر خط و خش مقاومت بیشتری دارند و برای مکان‌هایی با رفت‌وآمد بالا پیشنهاد می‌شوند.

خلاصه کلام

آینه و مارک به‌عنوان دو جزء حیاتی در تولید کاشی‌های سرامیکی نقش‌های مهمی در تعیین کیفیت و کارایی این محصول دارند. در حالی که آینه نمای ظاهری کاشی را تعریف می‌کند و باعث زیبایی فضا می‌شود، مارک به استحکام و چسبندگی کاشی کمک کرده و دوام آن را افزایش می‌دهد. انتخاب کاشی‌هایی با کیفیت در هر دو بخش، می‌تواند تضمین‌کننده کیفیت نهایی محصول باشد و استفاده بهینه از کاشی‌ها را در پروژه‌های معماری و دکوراسیون فراهم آورد.