ترک هایی که بر روی کاشی سرامیک قابل مشاهده است به سه بخش ترک لعاب، ترک بدنه و ترک مشترک بین بدنه و لعاب تقسیم می شود.

گاهی تفکیک ترک های بدنه از ترک های لعاب مشکل است و شباهت های زیادی به یکدیگر دارند.

با توجه به اهمیت موضوع ترک در تولید کاشی سرامیک، در بخش اول این مقاله به بررسی جامع علل ترک خوردن لعاب در فرایند تولید کاشی سرامیک خواهیم پرداخت. همچنین در بخش دوم این مقاله علل ایجاد ترک های بدنه را توضیح خواهیم داد.

بخش اول: بررسی عوامل اصلی ترک لعاب

در صنعت کاشی سرامیک، لعاب به عنوان یکی از اصلی ترین اجزای نهایی محصولات سرامیکی شناخته می‌شود. لعاب، پوششی شفاف و شیشه ای با ترکیبات آلی و معدنی است که خاصیت درخشندگی دارد. لعاب با اینکه ضخامت کمی دارد اما از سختی بالایی برخوردار است. به همین دلیل علاوه بر ایجاد ظاهری زیبا بر روی سطح کاشی، به عنوان یک لایه محافظ نیز عمل می کند و مقاومت محصولات را در برابر آب، حرارت و سایش افزایش می دهد.

اما یکی از مشکلات رایج در تولید کاشی سرامیک، ترک خوردن لعاب در حین فرایند تولید است که می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. ترک لعاب نه تنها زیبایی ظاهری کاشی سرامیک را کاهش می دهد، بلکه باعث افت کیفیت و عمر مفید آن نیز می شود. بنابراین شناسایی علل ترک لعاب در حین فرایند تولید و یافتن راه‌حل‌های مؤثر برای پیشگیری از آن، امری ضروری است.

عوامل اصلی ترک لعاب در حین فرایند تولید

• ضریب انبساط حرارتی انگوب و لعاب

انبساط و انقباض حرارتی، یکی از عوامل کلیدی در ایجاد ترک‌های شبکه‌ای یا شکاف‌های عمیقی است که بر روی سطح لعاب ایجاد می شود. لعاب و انگوب هر دو در برابر تغییرات دما واکنش نشان می‌دهند؛ اما نرخ انبساط و انقباض آن‌ها می‌تواند متفاوت باشد. این تفاوت در نرخ انبساط و انقباض  باعث ایجاد تنش‌های داخلی در لعاب می‌شود که در نهایت منجر به ترک خوردن آن می‌گردد.

• خواص مواد اولیه، فریت و افزودنی ها

یکی دیگر از عوامل ترک لعاب، نمک های محلول موجود در بدنه کاشی سرامیک است که با لعاب واکنش می دهد و باعث ایجاد ترک می شود.

• دمای پخت

پخت نادرست، ترک های نامنظم و پوسته پوسته ای را در سطح کاشی سرامیک ایجاد می کند. پخت صحیح و کنترل دقیق دما و زمان در فرآیند پخت برای دستیابی به لعاب بدون ترک و باکیفیت ضروری است. اگر دما بیش از حد بالا یا پایین باشد، لعاب به درستی ذوب و یا به درستی سفت نمی‌شود و در نتیجه ترک ایجاد می شود.

• لعاب زیاد 

اعمال بیش از حد لعاب یا اعمال چند لایه لعاب باعث افزایش نفوذ آب به داخل بدنه شده و باعث تشدید عیب ترک لعاب می شود.

• دانسیته لعاب

زمانی که درصد آب دوغاب بیش از میزان مجاز باشد، آب اضافی لعاب به داخل بدنه نفوذ می کند و مشکل ترک لعاب را ایجاد می کند.

• فرایند اعمال لعاب

در زمان اعمال لعاب بر روی سطح بیسکوییت، عوامل مختلفی می تواند در فرآیند لعاب کاری دخیل باشد. برای مثال سرعت نامناسب در اعمال لعاب یا فشار زیاد می‌تواند ترک های سطحی را به وجود بیاورد. کنترل پارامترهای مختلف مانند سرعت و فشار در نتیجه نهایی فرآیند لعاب کاری بسیار موثر است.

• ترک رطوبتی

ترک رطوبتی در کناره‌ها و  به صورت عمود بر لبه های کاشی سرامیک ایجاد می شود. ترک رطوبتی می تواند مشترک بین لعاب و بدنه باشد. در صورتی که رطوبت بدنه بالا باشد، این ترک ها در فرایند لعاب زنی در سطح کاشی سرامیک مشخص می‌شود.

• ترک ناشی از ضربات

اگر استحکام خشک بدنه کم باشد، در اثر برخورد کاشی ها با یکدیگر و یا عبور کاشی سرامیک از قسمت های مختلف خط تولید و برخورد با میله های راهنما ترک به وجود می آید.

• ترک تزیین

اگر استحکام بدنه کم باشد، در هنگام تزیین کاشی توسط انواع روش‌های تماسی مانند چاپ، ترک هایی ایجاد خواهد شد.